Tăng sắc tố là tình trạng một vùng da nào đó của cơ thể tăng lượng sắc tố đen (melanin) một cách bất thường. Tăng sắc tố là tên gọi chung của nhiều loại rối loạn sắc tố như: nám, bớt sắc tố, tàn nhang, đồi mồi, tăng sắc tố sau viêm và thâm quầng mắt
Nám Da thường gặp ở phụ nữ hơn, thường là do rối loạn nội tiết, do tia UV của ánh nắng mặt trời, do sử dụng mỹ phẩm không đúng cách…Nám da thường xuất hiện dưới dạng những mảng nâu ở má, trán, cằm, môi trên, mũi, … Nám da có thể nằm ở mọi lớp của da (thượng bì, trung bì hay hạ bì).
Bớt sắc tố - Hai dạng bớt sắc tố thường gặp là Hori và Ota. Chúng có biểu hiện là những mảng tròn hoặc dạng đốm dẹt phẳng với màu xám, xanh xám, xanh đen hay nâu. Bớt sắc tố thường gặp phải ở mặt, một bên hoặc hai bên đối xứng. Bớt sắc tố là do sắc tố melanin đóng thành từng mảng, có thể nằm ở mọi lớp của da (thượng bì, trung bì hay hạ bì).
Tàn nhang Tàn nhang là những vết tròn có diện tích nhỏ, bề mặt phẳng, xuất hiện bất kỳ vùng nào trên da, màu sắc của tàn nhang có thể là nâu, vàng sậm hay đen hoặc thậm chí là màu đỏ với đặc điểm chung là luôn có màu sẫm hơn so với màu da xung quanh nó.
Đồi mồi Da đồi mồi là các nốt màu nâu đến đen, có kích thước to nhỏ không đồng đều, xuất hiện rải rác trên da, chủ yếu là vùng cổ, mu bàn tay, hai bên mặt và ở vùng trán người bị hói đầu. Da đồi mồi thường gặp ở tuổi 50 - 60, nhưng đôi khi xuất hiện ngay ở tuổi trung niên. Các nốt đồi mồi thường chỉ có ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ, không phải là dấu hiệu của ung thư da hay một bệnh lý da nào khác.
Tăng sắc tố sau viêm (Vết thâm): Mọi “biến cố” làm chấn thương da như vết thương, bỏng, mụn trứng cá …đều có thể gây tăng sắc tố sau viêm
Thâm quầng mắt: là tình trạng quầng mắt có màu sậm hơn các vùng da khác quanh mắt. Gặp ở cả nam lẫn nữ, từ độ tuổi trung niên trở đi.
Ứng dụng laser trong điều trị tăng sắc tố:
Laser trị liệu là bước đột phá trong điều trị tăng sắc tố da. Rất nhiều trường hợp tăng sắc tố da đáp ứng rất tốt với một số loại máy laser như Fractional CO2, Q-Switch Nd-YAG, IPL… Gần đây, các loại laser xung dài, đặc trị trên sắc tố đã cho thấy kết quả lâm sàng rõ hơn trong việc điều trị tăng sắc tố da, đặc biệt là các loại tăng sắc tố mà các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả.
Điều quan trọng là, kinh nghiệm của bác sĩ trong việc xác định đúng loại laser cũng như các thông số điều trị thích hợp cho từng loại tăng sắc tố sẽ góp phần quyết định vào thành công của điều trị.
Phối hợp thêm thuốc uống, thuốc bôi:
Theo kinh nghiệm điều trị laser của các bác sĩ da liễu trên thế giới các hoạt chất sau đây không thể thiếu trong việc điều trị tăng sắc tố bằng laser:
Hydroquinone là loại hoạt chất làm trắng da, có ở nhiều dạng chế phẩm, được xem là một trong những chất ức chế sự hình thành của melanin hiệu quả nhất. Sự cải thiện sắc tố thấy được khi dùng hydroquinone đơn trị liệu khoảng từ bốn đến sáu tuần và kết quả sẽ ổn định trong khoảng bốn tháng.
Tretinoin được sử dụng để làm tăng hiệu quả của hydroquinone. Tretinoin 0,05% làm giảm được melanin trong vòng sáu tháng.
Kojic acid làm tăng đáng kể thực bào của bạch cầu đa nhân trung tính và tăng sinh tân bào, giúp cho việc “dọn dẹp” các tế bào sắc tố đen tốt hơn. Kojic acid thường được sử dụng với nồng độ 1-4%. Qua nghiên cứu, có đề xuất là thêm kojic acid 2% vào hỗn hợp hydroquinone 2%, glycolic acid 10% để điều trị tăng sắc tố da thì thấy hiệu quả tăng lên đáng kể.
Xin lưu ý rằng ánh nắng mặt trời là “kẻ trực tiếp” gây nên tình trạng tăng sắc tố da. Nhất thiết phải có biện pháp bảo vệ da, chống lại ánh nắng mặt trời. Nếu không, thì dù điều trị bằng cách nào cũng khó thành công.